Van lifestyle naar mindstyle

We worden steeds gehaaster. We zijn gemiddeld 10% sneller gaan lopen en 33% van de bevolking zou zelfs op z’n telefoon kunnen kijken tijdens s*ks. We hebben een paar stresssystemen, waarvan de meeste bekende de hypothalamus – hypofyse – bijnieras is, ofwel de HPA-as. Bij extreme stress heeft het zenuwstelsel te veel gas en te weinig rempedalen. 

Van nare stress naar fijne stress
Sommige gebieden in de hersenen worden chronisch beschadigd door stress. Waaronder de amygdala, de prefrontale cortex en de hippocampus (je geheugen, waar je ook emoties opslaat). 

De huidige maatschappij draagt daar dagelijks aan bij; we willen ons manifesteren en het uiterste uit onszelf halen. Daardoor worden stresshormonen zoals cortisol en adrenaline aangemaakt. Daarna gaan we consumeren, elkaar belonen met eten en borrelen, waarbij dopamine wordt aangemaakt. We begeven ons op die manier continu van nare stress naar fijne stress, maar dalen maar weinig af naar de onderlaag van rust. 

De laag waar bescherming, rust, zorgzaamheid te vinden is en oxytocine wordt aangemaakt, ook wel aangeduid als ‘de zogende moeder’. Tegenwoordig hebben we technieken nodig, zoals meditatie om daar te komen.

Chronische stress 
Ons hele microbioom moet helpen om stress onder controle te houden, door o.a. de aanmaak van de juiste neurotransmitters (daarover later meer). Andersom beïnvloedt stress ook weer het microbioom. De gut-brain-axis is een complexe verbinding in stress-situaties. Ontlastingsonderzoek geeft dan ook een representante van de interne samenwerking tussen darm en hersenen. Bij verschillende situaties, zoals autisme, depressie etc. blijkt deze samenwerking afwijkend te zijn. Wetenschappelijk bezien is er nog geen duidelijkheid over de rol en het effect van probiotica in de behandeling van bijvoorbeeld autisme. Bij angst en depressie is er wellicht nog het meest overtuigende bewijs. 

Waar is het ‘s nachts nog donker?
Mensen in het onderwijs en in de gezondheidszorg ervaren de meeste stress. Gemiddeld 1 op de 5 mensen (20%) heeft burn-out klachten. Uit een recente publicatie blijkt dat het percentage bij artsen in opleiding en specialisten zelfs nog iets hoger ligt. Alle specialismen in de geneeskunde zijn nu meer gestresst dan voorheen. ‘We zitten met z’n allen in die overmaat van stress en drukte’. Soms doen we onszelf dat aan, door ons systeem. 

Waar is het ‘s nachts nog donker? We kennen vandaag de dag meer waarde toe aan activiteit bij daglicht dan aan slaap. 100 jaar geleden sliepen we gemiddeld 9 uur per nacht. Nu, anno 2020 is dat gemiddeld 7 uur per nacht. In Azië is het nog veel erger, waar men gemiddeld minder dan 6 uur per nacht slaapt. Minder dan 6 uur slaap is op zichzelf al een signaal voor de activatie van stresshormoon. Dit zorgt ervoor dat je nog slechter gaat slapen. En dat terwijl ons hele systeem zegt ‘neem nou rust en slaap’. 

Risico’s van slaapgebrek 
De risico’s van slaapgebrek zijn enorm. Het is een vicieuze cirkel waar velen in zitten. Denk aan hartproblemen e.d. Slaapgebrek kan ook in de praktijk op grote schaal catastrofale gevolgen hebben. 

Bewegen, slapen, ontspannen en zingeving. Wat houdt ons tegen?

We kunnen heel veel doen om structureel te ontspannen en stress te reduceren. Bewegen, slapen, ontspannen en zingeving zijn daarbij belangrijk, maar waarom doen we dit niet of onvoldoende? We doen alsof we rationele wezens zijn, maar we zijn onbewust levende wezens die onbewuste beslissingen nemen. De invloed van media en anderen zijn ook oorzaken. 

Maar het allerbelangrijkste is de structuur van ons brein. Zo houdt een galante man met zijn mensenbrein de deur voor de vrouw open. Maar als er gevaar is, neemt zijn zoogdieren- of zelfs wel reptielenbrein het over: dan duwt hij de vrouwen aan de kant en baant zich zo snel mogelijk een weg naar buiten. De overlevingsdrang overheerst de moraal. 

De essentie van duurzame verandering is: registreer wat lukt, op maat en per fase van gedragsverandering. Krijg plezier in het (gezond) leven en wees niet bang, of focus niet teveel op de gevolgen van ongezond gedrag. 

In de kleine keuzes kunnen we het verschil maken, ook al zijn het kleine stapjes, over 40 jaar maakt dat wel verschil. 

Stress kan dus impact hebben op veel dingen in je leven. Op je immuunsysteem. Ook als het sluimerend aanwezig is. 

Wat helpt, is onder andere lichaamsbeweging, daarmee doorbreek je vanzelf de opbouw van stress. Met je fysiek, werk je direct aan je gezondheid.

Overweldigende goede voornemens
Het is vaak moeilijk voor mensen om zich aan een programma te committeren omdat ze eerder lange termijn doelen stellen in plaats van korte termijn. Denk maar aan goede voornemens, die stel je vaak voor het hele aankomende jaar, daar dat kan overweldigend zijn. Hoewel, het belangrijk is om van beweging een dagelijkse gewoonte te maken, omdat het na meer dan 12 uur vervaagt qua effect. 

Mijn tip is dan ook om ELKE dag te bewegen, zie het net als tanden poetsen. Je geeft jezelf geen keuze, je gaat gewoon. Omdat je jezelf geen dagelijkse keuze geeft, ben je minder geneigd om het uit te stellen. Het hoort bij je dag. 

Voel je je misschien te oud? 
Sommige mensen schrijven zichzelf al af door te zeggen ‘ja, ik word ook een dagje ouder he’. En wat je aan jezelf vertelt, is wat je uiteindelijk wordt. Maar…
Wist je namelijk dat je tot en met je 70e levensjaar nog op 90% van je potentiële kracht en uithoudingsvermogen. Mogelijk bij goed onderhoud van je lichaam en normale levensstijl. En je bent nooit te laat om daarmee te starten, wel liever vandaag dan morgen. 

Nieuwe versie van jezelf
Beweging bevestigt een nieuwe versie. Je werkt aan jezelf. De fitte versie van jezelf. Het vertrouwen dat je krijgt door meer te bewegen is een van de grootste voordelen, en bereik je vaak sneller door te trainen met weerstand.

Het maakt niet uit waar je aan werkt, hoe je je voelt, of beweegt om af te vallen. 

Hoe kan je dit toepassen in je leven?
De aanbeveling voor de meeste volwassenen is 150 minuten van een gemiddelde activiteit per week. Dat behaal je door 5 keer per week 30 minuten te sporten of bewegen. Hiervan kan je zelfs nog training opsplitsen naar 2x 15 minuten of 3x 10 minuten. Vandaar dat sets goed werken.
Maak er een gewoonte van. Het is bewezen dat het je veel voordelen geeft als je gewoontes opbouwt die duurzaam zijn.

Note: als je jojo gedrag vertoont, dan vertel je ook telkens aan je lichaam dat je iets ‘niet kan’. Pak gewoon de draad op als het een dag even niet gaat, in plaats van het helemaal te pauzeren. Denk aan de 80-20 regel.

3 tips voor een fittere versie van jezelf

–        Ken je de term ‘runners high’? Ik kan het je niet vaak genoeg vertellen dat het opnemen van een vorm van lichaamsbeweging in je dagelijks leven je gelukkiger zal maken en je humeur zelfs tot wel 12 uur lang kan verbeteren.
Dit komt doordat de cortisol spiegel in het lichaam verlaagt en endorfine en dopamine afgeeft, de zogenaamde ‘geluksstofjes’.

–        Gedurende de dag bouwt je ‘ stress level’ op, dus kies voor een beweeg moment op de helft van de dag of na je werkdag om ervoor te zorgen dat je even rust pakt en zorgt dat het level in plaats van pieken een doorbraak krijgt. Hierdoor kom je op een normaler niveau uit aan het einde van de dag en merk je dat je beter in slaap valt.

–        Kies voor buiten sporten en maak tegelijk vitamine D aan. Het blijkt namelijk dat veel mensen hiervan een tekort hebben. Uiteraard kan je bijslikken met voedingssupplementen, maar ik zou ook altijd zorgen dat je je lichaam het zelf laat aanmaken door simpelweg minimaal 30 minuten per dag buiten te zijn. Het draagt bij aan je immuunsysteem, ter ondersteuning van je weerstand, behoud van sterke botten en is goed voor de spieren. Lees meer in dit artikel om je weerstand een boost te geven of hierbij een recept voor een gezond kurkuma boost drankje.

Je hoeft niet de meest fitte persoon te zijn die elke dag sport om de feel-good voordelen van lichaamsbeweging te krijgen.

Deze website is bedoeld voor gezonde personen. Ga als u ziek bent en/of medicijnen slikt naar uw huisarts of in overleg met hem naar een arts die gespecialiseerd is op het gebied van voeding, zoals bijvoorbeeld een orthomoleculair arts. De gegevens op deze website zijn geen medisch advies. Deze website is bestemd om uw kennis te vergroten. De inhoud of een onderdeel hiervan is eventueel te bespreken met uw (huis)arts.

Deze site is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Noch de auteurs, noch de uitgever en redactie stellen zich echter aansprakelijk voor eventuele schade als gevolg van vermeende adviezen, onjuistheden en/of onvolledigheden.